Je hebt het misschien wel meegekregen begin april. Een groep vrouwen in Zwitserland vindt dat de overheid onvoldoende verantwoordelijkheid neemt voor het klimaat en heeft de Zwitserse overheid daarom voor het gerecht gedaagd. Na een intensieve strijd zijn ze nu door het Europees Hof in het gelijk gesteld. Wereldwijd was het groot nieuws en ze haalden vrijwel alle media. Ook hier in Nederland kopten de media over deze mijlpaal in de geschiedenis. De Volkskrant meldde: “KLIMASENIORINNEN’ meer dan tweeduizend Zwitserse vrouwen winnen klimaatzaak voor Europees Hof.” Het AD koos voor: “klinkende overwinning klimaatoma’s”. 

Ik was natuurlijk supertrots te lezen dat het vrouwen zijn die dit hebben gefikst. Maar ik stoorde me toch wel heel erg aan de betiteling “klimaatoma”. Seniore mannen als oud-president Bill Clinton en oud-vicepresident Al Gore zetten zich ook al jaren in voor het klimaat, maar ik heb nog nooit een kop gelezen waarin zij klimaatopa worden genoemd. Het komt misschien doordat ik onlangs jurylid was van de Carla Atzema Soroptimistenprijs, een prijs voor de beste journalistieke productie op het gebied van gender, emancipatie en/of vrouwenrechten. Ook mijn nieuwe rol als hoofdredacteur van het Vrouwen van Nu Magazine, maakt dat ik kritischer ben op de wijze waarop vrouwen in de media worden beschreven. 

Ik was benieuwd hoe onze communicatiemedewerker er over dacht en legde het aan haar voor. Ik was enigszins verbaasd over haar reactie: “Ik vind het mooi om de term ‘klimaatoma’s’ juist te ownen. Er is ook een groep senioren die denkt; 'het zal mijn tijd wel duren' en die lekker doorgaan met vliegen, vlees eten, autorijden etc. Dat er ouderen zijn - en die zijn er zeker onder de vrouwen van nu - die zich op hun leeftijd zó inzetten voor hun omgeving, juist voor de generatie die NA hen komt, dat vind ik zo mooi om te zien! Maar ja, voor mij heeft de term ‘oma’ een hele positieve lading: ik werd afgelopen jaar moeder en mijn moeder dus oma. Ik zie in mijn moeder en schoonmoeder hele actieve en sterke vrouwen, net zoals deze Zwitserse vrouwen, geen oude dames die achter de geraniums zitten oid.” 

Hmmm, interessant ander perspectief van een jongere generatie. Zou ik dan zelf bevooroordeeld zijn? Ik ging verder op onderzoek en ontdekte dat er hier in Nederland een organisatie van opa’s en oma’s is, die zich inzetten voor het klimaat: Grootouders voor Klimaat. Zij nemen echt stelling vanuit hun positie als grootouder en de wens om de wereld een beetje beter achter te laten voor hun kleinkinderen. “Wij zijn medeverantwoordelijk voor het probleem, dus laten we ook bijdragen aan de oplossing.” Een mooi uitgangspunt! En de naam van de organisatie is passend en waardig.  

Toch liet die term ‘klimaatoma’s’ mij niet los. Daarom besloot ik een mini-enquête uit te voeren onder de leden van Vrouwen van Nu om te kijken hoe zij erin staan. Na een week hebben we de resultaten bekeken. En de uitslag bevestigt wat ik verwachtte en misschien wel hoopte. Uit de respons blijkt dat 12,2% klimaatoma’s prima vindt, 12,2% maakt het niet uit en 3,2% kan zich vinden in klimaatseniorin. Maar 72,4%, dus een overgrote meerderheid, geeft net als ik de voorkeur aan klimaatvrouw.  

Journalisten realiseren zich vaak niet dat stereotypering in hun woordkeuze van invloed is op de beeldvorming van vrouwen. Bij ‘oma’ denk je al gauw aan een oude grijze vrouw, terwijl oma’s, zeker die van nu, vitale vrouwen zijn en veelal heel jong van geest. Ik zie het bij Vrouwen van Nu. Veel van onze leden hebben de pensioengerechtigde leeftijd al bereikt, maar staan nog heel actief in het leven. Ook zij zetten ze zich, met projecten als Plastic en Ik en PFAS, in voor het versterken van hun leefomgeving. Ik kijk er met bewondering naar en neem er voorbeeld aan.  

In het vernieuwde magazine bieden we een podium aan de verhalen en wapenfeiten van leden en niet-leden. En geloof me, als hoofdredacteur, ben ik alert dat wij niet aan stereotypering gaan doen. Bij ons dus geen oma’s maar gewoon vrouwen, die samen de wereld een beetje mooier maken.  

Erica van Engel, directeur Vrouwen van Nu