Verrassingsdagtocht 21-9-23

Het aanbidden der weergoden door leden, die niet mee konden reizen, had geholpen deze dag: de regen hield op bij aankomst in Franeker! Met 51 leden werd in 'De Oude Herberg', prachtig gelegen aan het vaarwater, van koffie met appel- en monchoutaart genoten. De groep werd in drieën verdeeld om de 3 activiteiten te kunnen bezoeken. Er waren gidsen geregeld voor bezoek aan het Martena-museum, Eisinga-museum en de rondwandeling in Franeker zelf.

Van oudsher is het Martena-museum een stins van de familie Martena, die belasting mocht heffen en ook een aantal landerijen in bezit had. Later diende de behuizing als stadhuis en nog later als burgemeesterswoning. Waaronder de familie Westerveld. De vrouw des huizes stichtte op het erf een hofhje met huizen voor 'weeuwen en maagden'.Het bijzondere aan dit museum is dat blinden en slechtzienden mogen voelen aan het interieur, zoals kleding, porselein en andere voorwerpen (soms daarvoor nagemaakt).

Het Eisinga-museum, sinds kort officieel op de Werelderfgoedijst gezet, bevat het oudste, nog werkende planetarium ter wereld. Eise Eisinga schreef een wiskundig en een sterrenkundig boekwerk. Hij leefde alleen van een wolkammerij. Door sympathie met de patriotten werd hij enige tijd verbannen. In de tijd van de Franse bezetting kon hij terugkeren. Zijn sterrenkundige wetenschap werd zn zijn vrije tijd zichtbaar gemaakt in zijn woning: op mechanische manier liet hij de banen van planeten en hun manen ten opzichte van de zon draaien. Het mechaniek is nog steeds werkzaam en ook zichtbaar. Later kreeg Eisinga diverse onderscheidingen voor zijn werk.

De rondwandeling ging naar het latere stadhuis, tevens rechtbank, waar we diverse bijzondere kamers mochten zien met o.a. Goudleerbehang in de raadszaal en een afbeelding van een jonge Wilhelmina. Tevens enige uitleg over de universiteit van Franeker, dat juist in deze stad komen moest omdat Leeuwarden anders teveel macht zou hebben. In de tuin van het het Martena-museum is de toren van de oorspronkelijke ingang van de stins te zien. Tevens werden hier bijzondere kruiden aangeboden als er bezoek kwam. De huisjes van het hofje, met poort, deden idyllisch aan.

Voor de inwendige mens stond om half twee een uitgebreid lunchbuffet voor ons klaar in 'De oude Doelen'. Na afloop kon nog even de 'Fouwenfair' bezocht worden: deze week stond Franeker in het teken van de 'landbouwdagen' met evenementen en een kermis.

Op de terugweg tracteerde de jarige Mariëtte Breg ons nog even op een heerlijke koek.
Voor wie dit wilde, kon in De Schalm nog een 'plate'met kipsaté, salade, patat, en later een ijscoupe met kersensaus als kleine maaltijd gebruikt worden.

Al met al een verrassende tocht voor degenen die nog geen idee 's morgens hadden waar de reis naartoe ging.

Verslag: Diny Kreuk

Foto's: Diny Kreuk/Elly Elling/Marjo Smid/Mieke Couwenberg/Ans Entius